Ο Δωδεκάλογος της σωστής φυτοπροστασίας

Διαβάστε προσεκτικά την ετικέτα
- Η ετικέτα αποτελεί το μοναδικό τρόπο διοχέτευσης της γνώσης που προκύπτει από εξειδικευμένες μελέτες στον τελικό αποδέκτη, που είναι ο χρήστης
- Η ετικέτα είναι το επίσημο έγγραφο που περιέχει όλες τις πληροφορίες σχετικά με το προϊόν και τις οδηγίες για την ορθή χρήση του. Είναι υποχρεωτικό να ακολουθείτε τις οδηγίες!
- Διαβάζετε όλες τις πληροφορίες, ακόμα και όταν επαναλαμβάνονται. Οι οδηγίες δεν είναι ίδιες για όλα τα προϊόντα
Η ετικέτα αποτελείται από διάφορα μέρη:
- Όνομα του προϊόντος και παρασκευαστής
- Χαρακτηριστικά του προϊόντος (δραστική ουσία, μορφή σκευάσματος, συνδυαστικότητα με άλλα προϊόντα)
- Σύμβολο κινδύνου (πικτογράμματα)
- Προειδοποιήσεις για τη χρήση (φράσεις κινδύνου και ασφαλείας, κατάλληλα μέτρα ασφαλείας)
- Προτεινόμενα μέτρα σε περίπτωση ατυχήματος
- Εγκεκριμένες χρήσεις (καλλιέργειες, έντομα, ασθένειες, ζιζάνια και άλλα), δοσολογία, τρόπος και χρόνος εφαρμογής
- Χρονικό διάστημα ασφαλείας μεταξύ εφαρμογής και συγκομιδής
- Άλλες πληροφορίες
- Γενικές συμβουλές υγιεινής και ασφαλείας κατά τη χρήση (μην καπνίζετε, μην πίνετε και μην τρώτε) και άλλα εδικά μέτρα ασφαλείας που πρέπει να λαμβάνονται
- Μέσα ατομικής προστασίας που πρέπει να χρησιμοποιείτε στο χώρο εργασίας
- Πρώτες βοήθειες σε περίπτωση ατυχήματος
- Συμβουλές προς γιατρούς και φαρμακευτικός εξοπλισμός που θα χρειαστεί σε περίπτωση ατυχήματος
Ευρωπαϊκό Σύστημα Ταξινόμησης και Σήμανσης δυνητικά επικίνδυνων προϊόντων
Το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ταξινόμησης και Σήμανσης των προϊόντων βασίζεται αποκλειστικά στις βλαπτικές ιδιότητες του προϊόντος, χωρίς να υπολογίζεται η έκθεση κατά τη χρήση του, η οποία εξαρτάται από τον τρόπο εφαρμογής και τα μέτρα που έχουν ληφθεί. Γι’ αυτό ακριβώς δεν μπορεί να υπολογιστεί ο κίνδυνος αποκλειστικά και μόνο από την ταξινόμηση και σήμανση.

Προστασία κατά την παρασκευή του ψεκαστικού υγρού
Η φόρμα και τα γάντια πρέπει να φέρουν τη σήμανση CE, μαζί με τέσσερις αριθμούς και τα πικτογράμματα.
- Τα χέρια είναι αυτά που εκτίθενται περισσότερο.
- Χρησιμοποιείτε τα κατάλληλα γάντια νιτριλίου.
- Συμβουλευτείτε την ετικέτα για να χρησιμοποιήσετε, εάν χρειάζεται, επιπλέον μέσα ατομικής προστασίας (μάσκα αναπνοής και ποδιά).
Η διαδερμική απορρόφηση (απορρόφηση από το δέρμα) είναι ο πιο συχνός τρόπος έκθεσης
Η ταχύτητα της διαδερμικής απορρόφησης (μπράτσα, χέρια, πρόσωπο και πόδια ακάλυπτα) είναι πολύ μεγάλη, ανάλογα με το φυτοπροστατευτικό προϊόν
Η υψηλή θερμοκρασία και ο ιδρώτας αυξάνουν την ταχύτητα διαδερμικής απορρόφησης
Αδειάζετε τις συσκευασίες για να αποφύγετε τις πιτσιλιές. Κρατάτε τις μακριά από το σώμα για να μειώσετε την πιθανότητα πιτσιλίσματος.
Αφού τελειώσετε τη μέτρηση της ποσότητας του προϊόντος που θα χρησιμοποιήσετε, κλείνετε αμέσως τις συσκευασίες για την αποφυγή διαρροής.
Τοποθετείτε τις συσκευασίες προσεκτικά για να μην χυθεί το περιεχόμενό τους.

Προστατευθείτε κατά τη διάρκεια της εφαρμογής

Χρησιμοποιείτε τα κατάλληλα γάντια νιτριλίου.
Τα πόδια είναι από τα πιο εκτεθειμένα μέρη του σώματος. Χρησιμοποιείτε τις κατάλληλες μπότες.
Συμβουλευθείτε την ετικέτα για να χρησιμοποιήσετε, αν χρειάζεται, επιπλέον μέσα ατομικής προστασίας (μάσκα και γυαλιά).
Η διαδερμική απορρόφηση (απορρόφηση από το δέρμα) είναι ο πιο συχνός τρόπος έκθεσης
Η ταχύτητα της διαδερμικής απορρόφησης (μπράτσα, χέρια, πρόσωπο και πόδια ακάλυπτα) είναι πολύ μεγάλη, ανάλογα με το φυτοπροστατευτικό προϊόν
Η υψηλή θερμοκρασία και ο ιδρώτας αυξάνουν την ταχύτητα διαδερμικής απορρόφησης

Προστασία από ατμούς, σκόνες και νέφη
Χρησιμοποιείτε μάσκες προσώπου με φίλτρο Α2Ρ3 για οργανικούς ατμούς και ψεκαστικό νέφος και με φίλτρο Ρ2 ή Ρ3 για σκόνες και ψεκαστικό νέφος. Άλλος τύπος φίλτρου δεν παρέχει αρκετή προστασία.
CE που να ακολουθείται από τέσσερις αριθμούς και τα πικτογράμματα
Για σκόνη και ψεκαστικό νέφος: μάσκα-φίλτρο FFP2 (standard προστασία) ή FFP3 (EN 149/2001) – (υψηλή προστασία)
Για οργανικούς ατμούς που υπάρχουν στην πλειονότητα των φυτοπροστατευτικών προϊόντων: A2 (EN405/2002 ή EN141/2000)
Για άλλες ουσίες, όπως οξέα, χρειάζονται άλλου τύπου φίλτρα. Συμβουλευτείτε τον κατασκευαστή.
Οι μάσκες χωρίς ανάγκη συντήρησης δεν πλένονται, αλλά πρέπει να αντικαθίστανται μόλις μπουκώσουν τα φίλτρα.
Τύπος Α › Εναντίον αερίων και οργανικών ατμών με σημείο ζέσεως > 65 C
Τύπος ΑΧ › Εναντίον αερίων και οργανικών ατμών με σημείο ζέσεως < 65 C
Τύπος Β › Εναντίον αερίων και οργανικών ατμών
Τύπος Ε › Εναντίον διοξειδίου του θείου και όξινων ατμών
Τύπος Κ › Εναντίον αμμωνίας και οργανικών παραγώγων της
Τύπος P › Εναντίον σωματιδίων
Ολες αυτές οι μάσκες ταξινομούνται στο εμπόριο σε τρεις κλάσεις:
Κλάση 1: Χαμηλή αποτελεσματικότητα
Κλάση 2: Μέση αποτελεσματικότητα
Κλάση 3: Υψηλή αποτελεσματικότητα
Αν τα φίλτρα ή οι μάσκες έχουν φθαρεί, αντικαταστήστε τα.
Αντικαταστήστε τις μάσκες:
- αν αντιληφθείτε την παραμικρή οσμή, γεύση ή άλλη ενόχληση
- αν ασθανθείτε δυσκολία στην αναπνοή
- αν δεν εφαρμόζουν καλά στο πρόσωπο
Σήμανση CE
Υποδηλώνει ότι τα μέσα ατομικής προστασίας πληρούν τις βασικές απαιτήσεις της υγείας και ασφάλειας, σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση Β 4373/1205/1993 – ΦΕΚ 187Β/23.03.1993, που αποτελεί εναρμόνιση της Ελληνικής Νομοθεσίας με την Οδηγία 89/686/ΕΟΚ.
Οι 4 αριθμοί
Δηλώνουν τον αριθμό ταυτότητας του αναγνωρισμένου φορέα, ο οποίος εμπλέκεται στη φάση ελέγχου της παραγωγής. Είναι υποχρεωτικοί για όλα τα μέσα ατομικής προστασίας της κατηγορίας ΙΙΙ.

Σύγχρονες τεχνικές εφαρμογής
- με τη χρήση αυτών των νέων τεχνικών εφαρμογής, η βιολογική αποτελεσματικότητα, προκειμένου να αντιμετωπιστούν εχθροί ή ασθένειες, είναι καλύτερη σε σχέση με το πιστόλι ψεκασμού
- η κατανομή του ψεκαστικού υγρού στις καλλιέργειες είναι πιο ομοιόμορφη
- τυχόν υπολείμματα των φυτοπροστατευτικών προϊόντων παρουσιάζουν ομοιόμορφη κατανομή και ως εκ τούτου τα αποτελέσματα των ελέγχων είναι πιο αξιόπιστα

Τριπλό ξέπλυμα κενών συσκευασιών
Με την πρακτική αυτή αξιοποιείται όλη η ποσότητα του προϊόντος, περιορίζοντας τα υπολείμματα που μένουν στη συσκευασία του.
- Αδειάστε καλά το περιεχόμενο της συσκευασίας στο βυτίο ψεκασμού.
- Γεμίστε το κενό δοχείο με νερό ως το ένα τέταρτο της χωρητικότητας του.
- Κλείστε το και ανακινείστε εντατικά για μερικά δευτερόλεπτα.
- Αδειάστε το νερό στο βυτίο ψεκασμού.
- Επαναλάβατε ακόμα δύο φορές τα βήματα 2 ως 4.

Μην πετάτε ποτέ τις άδειες συσκευασίες:
- στον αγρό
- σε ποτάμια, ρυάκια και αρδευτικά κανάλια
- σε κάδους κατοικημένων περιοχών
Μην καίτε τις συσκευασίες στον αγρό και σε κανένα άλλο μέρος

Μην επαναχρησιμοποιείτε τις άδειες συσκευασίες των φυτοπροστατευτικών προϊόντων, γιατί μπορεί να περιέχουν υπολείμματα του προϊόντος.

Αχρηστεύετε πάντα τις κενές συσκευασίες για να μην μπορούν να χρησιμοποιηθούν ξανά.
Όπου δεν λειτουργούν προγράμματα ανακύκλωσης σε δημοτικό ή περιφερειακό επίπεδο, η διαχείριση των κενών συσκευασιών πρέπει να γίνεται μέσα στην εκμετάλλευση, ακολουθώντας πάντα τις οδηγίες για την άριστη πρακτική.

Πλύσιμο των γαντιών

- Τα χέρια σας πρέπει να είναι καθαρά και στεγνά πριν βάλετε τα γάντια.
- Ελέξτε αν τα γάντια έχουν κάποιο ορατό ελάττωμα, σχισμές, σβολιάσματα και μικρές τρύπες. Αιχμαλωτίστε τον αέρα, αναδιπλώνοντας και πιέζοντας (όχι φουσκώνοντας) για να διαπιστώσετε αν υπάρχει διαρροή.
![]() |
1. Βγάλετε το ένα γάντι μερικώς (μόνο το μέρος των δακτύλων) |
![]() |
2. Με το χέρι του πρώτου γαντιού, βγάζετε το άλλο γάντι μέχρι τον καρπό |
![]() |
3. Εισάγετε τον αντίχειρα χωρίς γάντι στο ανώτερο μέρος του δεύτερου γαντιού |
![]() |
4. Βγάλτε το χέρι και κρατήστε τα γάντια ενωμένα από την εσωτερική επιφάνεια |

Καθαρισμός των μέσων ατομικής προστασίας
Γάντια: πλύσιμο πάντα με νερό πριν τα βγάλετε.
Μπότες: πλύσιμο σύμφωνα με τις υποδείξεις του κατασκευαστή μετά από κάθε εργασία. Στη συνέχεια, αφήνετε να στεγνώσουν.
Μάσκες πολλαπλών χρήσεων: καθαρισμός του εσωτερικού με ένα πανί ή ύφασμα υγρό (ήπιο απορρυπαντικό). Μην τις πλένετε κάτω από τη βρύση.
Προσωπίδα: καθαρισμός μετά από κάθε χρήση, σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή.
Γυαλιά: καθαρισμός του εσωτερικού με ένα πανί ή ύφασμα υγρό.
Ποδιά: πλύσιμο με νερό μετά από κάθε εργασία.

Πάντοτε ντους μετά από κάθε εφαρμογή φυτοπροστατευτικού προϊόντος (ψεκασμός)
- Πλυθείτε σχολαστικά με νερό και σαπούνι
- Προτιμάτε να έχετε ντους στο χώρο εργασίας σας
- Σε περίπτωση που αυτό δεν είναι εφικτό, μεταφερθείτε στο πλησιέστερο σημείο, όπου υπάρχει αυτή η δυνατότητα
- Φορέστε καθαρά ρούχα. Αποφεύγετε έτσι κάθε πιθανό κίνδυνο, δικό σας ή των γύρω σας

Ανανεώνετε τα μέσα ατομικής προστασίας
- Ανανεώνετε τακτικά τα μέσα ατομικής προστασίας (φόρμα εργασίας, γάντια, μπότες, προσωπίδα, μάσκα, γυαλιά και ποδιά).
- Αντικαταστήστε άμεσα τα ελαττωματικά ή χαλασμένα μέρη των μέσων ατομικής προστασίας.
- Διατηρείτε τουλάχιστον δύο σύνολα όλων των μέσων ατομικής προστασίας:
ένα για χρήση και ένα εφεδρικό. - Διατηρείτε ξεχωριστά τα μέσα ατομικής προστασίας που χρησιμοποιείτε από τα εφεδρικά.
- Φυλάσσετε τα μέσα ατομικής προστασίας σε μέρος καθαρό και ξηρό.
- Αντικαταστήστε τις φόρμες εργασίας (μίας χρήσης) μετά από κάθε ημέρα εργασίας. Μην τις πλένετε και μην τις χρησιμοποιείτε περισσότερο από μία φορά.
- Αντικαταστήστε τις φόρμες εργασίας πολλαπλών χρήσεων, αν έχουν σχιστεί ή φθαρεί, πριν υπερβούν το ανώτατο όριο πλύσεων που αναγράφεται στην ετικέτα.
- Μπορεί τα χημικά προϊόντα να συνεχίσουν να δρουν πάνω στα γάντια ακόμα και όταν αυτά δε χρησιμοποιούνται. Ανανεώνετέ τα περιοδικά.
- Αν βραχούν τα γάντια σας και δεν είστε σίγουροι για τις προστατευτικές τους ιδιότητες, πετάξτε τα.
- Αν έχετε την πραμικρή αμφιβολία, χρησιμοποιείστε ένα νέο ζευγάρι γάντια.
- Πλένετε τις μπότες στο τέλος κάθε εργάσιμης ημέρας και αφήστε τις να στεγνώσουν.
- Επιθεωρείτε τις συχνά για πιθανά σχισίματα, τρύπες ή άλλες φθορές και να τις αντικαθιστάτε, όταν αυτό είναι απαραίτητο.
- Η συχνή αντικατάσταση τους μειώνει τον κίνδυνο έκθεσης.
- Αντικαταστήστε τις μπότες το αργότερο μετά από 6 μήνες χρήσης.
- Επαληθεύστε την ημερομηνία λήξεως των φίλτρων.
- Αν τα φίλτρα ή οι μάσκες έχουν φθαρεί, αντικαταστήστε τα.
Αντικαταστήστε τις μάσκες:
- Αν αντιληφθείτε την παραμικρή οσμή, γεύση ή άλλη ενόχληση
- Αν αισθανθείτε δυσκολία στην αναπνοή
- Αν δεν εφαρμόζουν καλά στο πρόσωπο

Μέτρα σε περίπτωση ατυχήματος
- Αφαιρέστε αμέσως τα βρεγμένα ρούχα.
- Πλένετε απ’ ευθείας με νερό και σαπούνι το δέρμα που εκτέθηκε.
- Ζητείστε ιατρική βοήθεια αν αισθανθείτε αδιαθεσία
- Βγάλτε αμέσως όλα τα βρεγμένα ρούχα.
- Καθαρίστε αμέσως και σε βάθος την εκτεθειμένη περιοχή με άφθονο νερό και σαπούνι, χωρίς όμως υπερβολικό τρίψιμο, γιατί υπάρχει κίνδυνος τραυματισμού του δέρματος.
- Πλύνετε τα μαλλιά και καθαρίστε το δέρμα κάτω από τα νύχια των χεριών και των ποδιών
- Φορέστε καθαρά ρούχα
- Διακόψτε την εφαρμογή αν αισθανθείτε αδιαθεσία
- Πλύνετε τα ρούχα προστασίας με νερό και σαπούνι
- Αν έχει βραχεί το εσωτερικό των γαντιών και των μποτών, πετάξτε τα και μη τα χρησιμοποιήσετε ξανά.
Το εσωτερικό των γαντιών και των μποτών δε μπορεί να καθαριστεί με ένα πλύσιμο.

- Πλύνετε με άφθονο καθαρό νερό τα μάτια τουλάχιστον για 10 λεπτά.
- Ζητήστε ιατρική βοήθεια, όταν αυτό είναι εφικτό / απαραίτητο.

Μετά από ένα ατύχημα απαγορεύεται το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ και γάλακτος.
- Γενικά: υπερβολική εξασθένηση και αίσθημα κόπωσης.
- Δέρμα: ερεθισμός, αίσθημα καύσου (κάψιμο), εκτεταμένη εφίδρωση και στίγματα.
- Μάτια: φαγούρα, αίσθημα καύσου (κάψιμο), δάκρυα, δυσκολία στη όραση ή σκοταδίνη, συγκλίνουσες ή διασταλμένες κόρες.
- Πεπτικό σύστημα: αίσθημα καύσου (κάψιμο) στο στόμα και στο λαιμό, αυξημένη έκκριση σάλιου, ναυτία, εμετός, κοιλιακοί πόνοι και διάρροια.
- Νευρικό σύστημα: πόνος στο κεφάλι, ναυτία, σύγχυση, ασυναρτησία, μυϊκές συσπάσεις, ασταθές βάδισμα, μπερδεμένη ομιλία, επιθετικότητα και ασυνειδησία.
- Αναπνευστικό σύστημα: βήχας, πόνος και δύσπνοια στα στήθος, δυσκολία στην αναπνοή και λαχάνιασμα.
- Αν μετά από επαφή σας με φυτοπροστατευτικά προϊόντα αισθάνεστε κάποια ενόχληση, ζητείστε απαραιτήτως ιατρική βοήθεια.
- Μην κάνετε μόνοι σας διάγνωση για δηλητηρίαση από φυτοπροστατευτικά προϊόντα. Σε περίπτωση που παρουσιαστεί κάποιο πρόβλημα, ζητείστε ιατρική βοήθεια.
- Τα συμπτώματα δηλητηρίασης από φυτοπροστατευτικά προϊόντα μπορεί να εκδηλωθούν αρκετή ώρα μετά από την έκθεση.
- Προσπαθήστε πάντα να έχετε εύκολη πρόσβαση σε τρεχούμενο νερό.
- Μία μάνικα αρκεί για να πλύνετε δέρμα και μάτια σε περίπτωση ατυχήματος.
- Για πλύσεις ανάγκης, διατηρείτε πάντα κοντά στην περιοχή παρασκευής και εφαρμογής του ψεκαστικού υγρού, σαπούνι και τουλάχιστον 20 λίτρα καθαρό νερό, σε ένα σφραγισμένο δοχείο.
- τι συνέβη
- πώς συνέβη
- πότε συνέβη
- γιατί συνέβη
- πού συνέβη
- τι μπορείτε να κάνετε για να αποφύγετε στο μέλλον παρόμοια ανεπιθύμητα γεγονότα
Λάβετε προφυλάξεις για να αποφύγετε να συμβεί ξανά.

Ζητείστε ιατρική βοήθεια αν αισθανθείτε αδιαθεσία
- Ζητείστε ιατρική βοήθεια.
- Δείξτε στον γιατρό την ετικέτα του προϊόντος. Περιέχει τις απαραίτητες πληροφορίες για την ανάλογη θεραπεία.
- Είναι πολύ σημαντικό, σε περίπτωση που κάποιος πάθει δηλητηρίαση, να διατηρηθεί καλή η αναπνοή του. Να γίνεται τεχνητή αναπνοή αν αυτό είναι απαραίτητο. Το σώμα πρέπει να είναι γυρισμένο στο πλάι με το κεφάλι προς τα πίσω. Αν το άτομο ζεσταίνεται και ιδρώνει να δροσιστεί με κρύο νερό και αν κρυώνει να σκεπαστεί με ρούχα ή με κάποιο κάλυμμα.
- Σε περίπτωση δηλητηρίασης απαγορεύεται το κάπνισμα και η κατανάλωση ποτών, κυρίως αλκοολούχων ποτών και γάλακτος.
- Σε περίπτωση κατάποσης, μην προκαλέσετε εμετό, εκτός εάν αναφέρεται στην ετικέτα και πάντα υπό ιατρικό έλεγχο. Χρησιμοποιείστε στη συνέχεια ενεργό άνθρακα. Μην χρησιμοποιείτε αλατόνερο για να προκαλέσετε εμετό.
- Μην προκαλείτε ποτέ εμετό σε άτομα που έχουν χάσει τις αισθήσεις τους.
- Μην κρατάτε τον ασθενή που έχει σπασμούς. Κρατήστε το στόμα του ανοιχτό με ένα πανί τυλιγμένο υπό μορφή ρολού ανάμεσα στα δόντια του.
- Μελετήστε τις αιτίες της δηλητηρίασης για να αποφύγετε την επανάληψη της.